భారతదేశం, ప్రపంచంలోనే అత్యధికంగా పత్తిని ఉత్పత్తి చేసే దేశం. మన దేశంలో 1.7 మిలియన్ హెక్టార్లకు పైగా విస్తీర్ణంలో పత్తిని సాగు చేయడం జరుగుతోంది. అంతేకాకుండా భారతదేశం 159 దేశాలకు, 5.5 మిలియన్ బేళ్ల పత్తిని ఎగుమతి చేస్తోంది. 2022 – 2023 సంవత్సరానికి గాను పత్తి యొక్క వార్షిక జాతీయ మొత్తం డిమాండ్ 351 లక్షల బేళ్లు. గుజరాత్, పంజాబ్, హర్యానా, రాజస్థాన్, మధ్యప్రదేశ్, మహారాష్ట్ర, ఆంధ్రప్రదేశ్, తెలంగాణ, కర్ణాటక, తమిళనాడు, ఒరిస్సా, ఉత్తరప్రదేశ్, పశ్చిమ బెంగాల్ మరియు త్రిపురలలో పత్తిని ఎక్కువగా సాగు చేస్తారు. భారతదేశంలో అత్యధికంగా పత్తిని ఉత్పత్తి చేసే రాష్ట్రం గుజరాత్.
క్లిష్టతరమైన స్థాయి: మధ్యస్థ
విత్తనాల ఎంపిక
భారతదేశంలో 150కి పైగా పత్తి రకాలు అందుబాటులో ఉన్నాయి. వాటిలో ప్రముఖమైన కొన్ని రకాలు – రాసి 773, రాసి 776, అంకుర్ 555, బేయర్ 7172, బేయర్ 7272, యుఎస్ 51, నూజివీడు 9013, నూజివీడు బల్వాన్, శ్రీ 8, 3డిఐఎల్, 65, 8, 38, 2016 బురి 1007, A.K.H. 081 మరియు డి.హెచ్.వై. 286. రాశి 773 రకం మొక్క ఎత్తు పొడవుగా ఉండి, పెద్ద కాయలను ఉత్పత్తి చేస్తుంది. ఈ రకం రసం పీల్చే కీటకాలను సమర్థవంతంగా తట్టుకొనే శక్తిని కలిగి ఉంటుంది.
విత్తనాలను ముందుగా నానబెట్టడం
స్థానిక పత్తి విత్తన రకాలను కనీసం 2 నుండి 3 గంటలు, దిగుమతి చేసుకున్న US రకాలైతే 4 నుండి 6 గంటలు నానబెట్టాలి.
పత్తి విత్తన శుద్ధి
పత్తి విత్తన శుద్ధి చేసే ముందు, విత్తనాలను నీరు, తడి మట్టి మరియు ఆవు పేడ మిశ్రమంలో నానబెట్టడం వల్ల విత్తనాలన్నీ ఒకే విధంగా మొలకెత్తేలా చేయును.
పత్తి విత్తనాలకు రసాయన విత్తన శుద్ధి
గింజల నుంచి పత్తిని వేరు చేసే విధానం (డీలింటింగ్) అనేది పత్తికి అవసరమైన ప్రధాన విత్తన శుద్ధి. ఇది చేయడానికి, ఒక ప్లాస్టిక్ బకెట్లో 1 కిలో దూది కలిగిన విత్తనాలను తీసుకొని, సల్ఫ్యూరిక్ ఆమ్లాన్ని (H2SO4) 100 మి.లీ/కేజీ మోతాదులో కలపాలి. విత్తనాలన్నింటికీ ఏకరీతిగా మందు అంటడం కోసం మరియు మెరుగైన శుద్ధి కోసం 2 – 3 నిమిషాల పాటు చెక్క చెంచాతో కలుపుతూ ఉండాలి. సుమారు 3 నిమిషాల్లో విత్తనాలు ముదురు గోధుమ రంగులోకి మారుతాయి. వెంటనే విత్తనాలను చల్లటి నీటితో 4 – 5 సార్లు కడగాలి. అన్ని విత్తనాలను కడిగిన తర్వాత, ఏదైనా చెత్త లేదా దుమ్ము ఉంటే తొలగించడానికి నీటిలో నానబెట్టాలి. తర్వాత 0.5% కాల్షియం క్లోరైడ్ ద్రావణంలో 10 – 15 నిమిషాల పాటు గింజల్లోని యాసిడ్ పూర్తిగా తొలగిపోవడానికి విత్తనాన్ని కడగాలి. చివరకు నీటిలో మునిగే విత్తనాలను విత్తడానికి ఉపయోగించవచ్చు.
2 గ్రాముల కార్బోనైజ్డ్ లేదా 3 గ్రాముల మాంకోజెబ్ 1 లీటరు నీటిలో కరిగించి దూది నుండి వేరు చేసిన విత్తనాలను విత్తన శుద్ధి చేయడం ద్వారా, విత్తనాల నుండి వచ్చే వ్యాధులకు వ్యతిరేకంగా ఉపాయోగపడుతుంది.
పత్తిలో బాక్టీరియల్ విత్తన శుద్ధి
పత్తిలో విత్తన శుద్ధి చేయడానికి వివిధ పద్ధతులు ఉన్నాయి. అజటోబాక్టర్ లాగా, అజోస్పైరిల్లమ్ కూడా నేలలో అందుబాటులో గల నత్రజనిని మొక్కలు తీసుకొనేలా చేస్తుంది. అజోస్పైరిల్లమ్ మొక్కల నత్రజని అవసరాన్ని 25 – 30% తగ్గిస్తుంది.
పత్తి పంటకు నేల తయారీ విధానం
- పత్తి పంటకు అనుకూలమైన నేల రకం : గరప నేల
- నేల ఉదజని సూచిక : కొద్ది ఆమ్ల స్వభావం కలిగి ఉండాలి
పత్తి పంట నేల తయారీ విధానం:-
పొలాన్ని వ్యతిరేక దిశలలో రెండుసార్లు దున్నడం మరియు ఆపై డిస్క్ నాగలితో దున్నడం వల్ల మట్టి వదులుగా అవుతుంది. ఆ తర్వాత ఉలితో 0.5 మీటర్ల అంతరంలో పాసితో భూమిని దున్నండి.
పత్తి పంటకు నేలను సిద్ధం చేసేప్పుడు సాధారణంగా 10 టన్నుల పశువుల ఎరువుతో కలిపి దున్నిన ఇసుక బంకమట్టి నేల తయారు చేయబడుతుంది. విత్తనాలను 3 ప్యాకెట్ల అజోస్పిరిల్లమ్ (600 గ్రా/హె) మరియు 3 ప్యాకెట్లు (600 గ్రా/హె) ఫాస్ఫోబాక్టీరియా లేదా 6 ప్యాకెట్ల అజోఫాస్ (1200 గ్రా/హె)తో కలపాలి. ఈ విధంగా మొలకలకు నత్రజని పుష్కలంగా అందుబాటులో ఉంటుంది.
సారాంశం
పత్తి, అననుకూల పరిస్థితులను తట్టుకొని దేశం అంతటా పండే పంట. ఈ పంట 2022 – 23 సంవత్సరంలో ఆరోగ్యకరమైన రాబడిని ఇవ్వగల ప్రధాన వాణిజ్య పంట. పత్తికి సరైన సంరక్షణ అవసరం అయినప్పటికీ, ఇతర వాణిజ్య పంటల వలె దీనికి అధిక నిర్వహణ అవసరం లేదు.