పునర్వ్యవస్థీకరించబడిన జాతీయ వెదురు మిషన్ (NBM) 2018-19లో కేంద్ర ప్రాయోజిత పథకంగా ప్రారంభించబడింది, ఇది వెదురు రంగం యొక్క పూర్తి సప్లై చైన్ను ప్లాంటేషన్ నుండి మార్కెటింగ్ వరకు పెంపకందారులతో, వినియోగదారులతో, మైక్రో, చిన్న మరియు మధ్యతరహా సంస్థలతో, నైపుణ్యం కలిగిన మానవశక్తి మరియు క్లస్టర్ విధానంలో బ్రాండ్ బిల్డింగ్ అనుసంధానించడానికి చొరవ. వ్యవసాయ ఆదాయానికి అనుబంధంగా మరియు వాతావరణ మార్పులను తట్టుకునేలా చేయడానికి అటవీయేతర ప్రభుత్వ మరియు ప్రైవేట్ భూములలో వెదురు తోటల విస్తీర్ణాన్ని పెంచడం ఈ మిషన్ లక్ష్యం.
పథకం అవలోకనం:
పథకం పేరు: నేషనల్ బాంబూ మిషన్
పథకం సవరించబడింది: 2018-19లో పునర్వ్యవస్థీకరించబడింది
స్కీమ్ ఫండ్ కేటాయించబడింది: ఈ పథకం బడ్జెట్ కేటాయింపు రూ. 2020-21 నుండి 2022-23 వరకు 1290 కోట్లు
ప్రభుత్వ పథకం రకం: కేంద్ర ప్రభుత్వం
ప్రాయోజిత / సెక్టార్ పథకం: కేంద్ర ప్రాయోజిత పథకం
దరఖాస్తు చేయడానికి వెబ్సైట్: http://nbm.nic.in/
హెల్ప్లైన్ నంబర్: 011-23382384
లక్షణాలు:
లక్షణాలు | వివరణ |
లక్ష్యం | కొత్త నర్సరీల స్థాపన, పెంపుదల సామర్థ్యం మరియు అవసరమైన మౌలిక సదుపాయాలు మరియు సౌకర్యాల ఏర్పాటు ద్వారా వెదురు సాగు విస్తీర్ణాన్ని పెంచడం మరియు పంట అనంతర నిర్వహణను మెరుగుపరచడం. |
అమలు | రాష్ట్ర వెదురు అభివృద్ధి ఏజెన్సీలు (SBDA) మరియు ప్రాంతీయ వెదురు శిక్షణా కేంద్రాలు (RBTC) ద్వారా ఈ మిషన్ అమలు చేయబడుతుంది. |
అందుబాటు | ఈ మిషన్ భారతదేశంలోని 28 రాష్ట్రాలు మరియు 2 కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలను అందుబాటులో ఉంటుంది |
నిధులు | నర్సరీల స్థాపన, వెదురు ఆధారిత పరిశ్రమల ప్రోత్సాహం మరియు పరిశోధన మరియు అభివృద్ధి కార్యకలాపాలతో సహా మిషన్ కింద వివిధ కార్యకలాపాలకు భారత ప్రభుత్వం 100% వరకు ఆర్థిక సహాయం అందిస్తుంది. |
కార్యకలాపాలు | మొక్కలు నాటడం, వెదురు ఆధారిత హస్తకళలు మరియు ఫర్నిచర్ పంపిణీ, ఉమ్మడి సౌకర్యాల కేంద్రాల ఏర్పాటు, నైపుణ్యాభివృద్ధి మరియు మార్కెటింగ్ మద్దతు వంటి కార్యకలాపాలపై దృష్టి సారిస్తుంది. |
స్థిరత్వం | గ్రామీణ జనాభాకు జీవనోపాధిని కల్పించడానికి స్థిరమైన వెదురు పెంపకం పద్ధతులను ప్రోత్సహించడం మరియు వెదురు ఆధారిత విలువ గొలుసులను అభివృద్ధి చేయడాన్ని ఈ మిషన్ నొక్కి చెబుతుంది. |
సహకారం | దేశంలో వెదురు రంగాన్ని అభివృద్ధి చేసేందుకు రైతులు, స్వయం సహాయక బృందాలు, పరిశ్రమల సంఘాలు మరియు పరిశోధనా సంస్థలు వంటి వివిధ వాటాదారులతో ఈ మిషన్లో సహకారం ఉంటుంది. |
పథకం గురించి తాజా వార్తలు:
వెదురు రంగం అభివృద్ధిని క్రమబద్ధీకరించడానికి ఒక సలహా కమిటి ఏర్పాటుకు కేంద్ర వ్యవసాయ మంత్రి ఆమోదం తెలిపారు, ఇందులో వివిధ వాటాదారుల నుండి ప్రాతినిధ్యం ఉంటుంది. వెదురు విలువ గొలుసులోని అన్ని రంగాల మధ్య సమష్టితత్వంని చేర్చడం ద్వారా ఈ బృందం రంగం అభివృద్ధికి దోహదపడుతుంది. పునఃరూపకల్పన చేయబడిన జాతీయ వెదురు మిషన్ ప్రాథమికంగా వెదురు వ్యాపారం యొక్క మొత్తం విలువ గొలుసును అభివృద్ధి చేయడానికి సంబంధించినది. ఇది ఉత్పత్తిదారులు మరియు వినియోగదారులను మొక్కల పెంపకం నుండి ప్లాంటేషన్ వరకు కలుపుతుంది, అలాగే సేకరణ, సమీకరణ, ప్రాసెసింగ్, మార్కెటింగ్, సూక్ష్మ, చిన్న మరియు మధ్యతరహా పరిశ్రమలు, నైపుణ్యం కలిగిన కార్మికులు మరియు బ్రాండ్ నిర్మాణ కార్యకలాపాల కోసం మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధికి తోడ్పడుతోంది . నిర్మాణ మూలకం వలె వెదురు యొక్క అనుకూలత స్థాపించబడింది మరియు ఈ ఆకుపచ్చ వనరు యొక్క విధి ‘గ్రీన్ స్టీల్’గా వర్ణించబడింది. జాతీయ వెదురు మిషన్, అభివృద్ధి చెందుతున్నవెదురు రంగం యొక్క ప్రయోజనాలను దేశంలోని రైతులకు మరియు మానవ వనరులకు అందించడానికి కృషి చేస్తోంది. శాస్త్ర నిపుణులు మరియు ఇతర వాటాదారులతో కూడిన అడ్వైజరీ గ్రూప్, వెదురు తోటల పెంపకం మరియు అంతర పంటలు, ప్రాథమిక ప్రాసెసింగ్, ఉత్పత్తి అభివృద్ధి, విలువ జోడింపు, మార్కెట్ మౌలిక సదుపాయాలు మరియు అనుసంధానాలు, ప్రాసెసింగ్ యంత్రాలు, నైపుణ్యాభివృద్ధి మరియు ఇతర సమస్యలు మరియు సాంకేతికత విషయాలపై వ్యవసాయం మరియు రైతు సంక్షేమ మంత్రిత్వ శాఖకు సలహా ఇస్తుంది.
లాభాలు:
- అటవీయేతర ప్రభుత్వ మరియు ప్రైవేట్ భూములలో వెదురు తోటల విస్తీర్ణం పెరుగుదల
- రైతులకు అదనపు ఆదాయం
- స్థిరమైన మరియు పర్యావరణ అనుకూలమైన వనరులను ప్రోత్సహించడం ద్వారా వాతావరణ మార్పుల స్థితిస్థాపకతకు సహకరిస్తుంది
- రైతులను మార్కెట్లకు కనెక్ట్ చేయడం, వారికి పెరిగిన వెదురుకు సిద్ధంగా మార్కెట్ను అందించండి
- సాంప్రదాయ వెదురు కళాకారుల నైపుణ్యాలను మెరుగుపరచడం, వారి జీవనోపాధిని మెరుగుపపరచడం
- దేశీయ పరిశ్రమకు తగిన ముడి పదార్థాల సరఫరాను పెంచడం, వెదురు రంగం వృద్ధికి దోహదపడడం
- ప్రజలకు, ముఖ్యంగా వెదురుపై ప్రాథమిక వనరుగా ఆధారపడిన గ్రామీణ ప్రాంతాల్లోని ప్రజలకు పర్యావరణ, ఆర్థిక మరియు జీవనోపాధి భద్రతను అందించడం.
లోపము:
జాతీయ వెదురు మిషన్కు ఎటువంటి ముఖ్యమైన లోపాలు లేవు. అయితే, అటవీయేతర ప్రభుత్వ లేదా ప్రైవేట్ భూములకు ప్రవేశం లేని కొంతమంది రైతులు ఈ పథకం నుండి ప్రయోజనం పొందలేరు.
ఎలా దరఖాస్తు చేయాలి?
జాతీయ వెదురు మిషన్ రాష్ట్ర నోడల్ ఏజెన్సీల ద్వారా అమలు చేయబడుతుంది. ఆసక్తి ఉన్న వ్యక్తులు పథకం కోసం దరఖాస్తు చేయడానికి వారి రాష్ట్రంలోని సంబంధిత రాష్ట్ర నోడల్ ఏజెన్సీని సంప్రదించవచ్చు.
ముగింపు:
జాతీయ వెదురు మిషన్ అనేది భారతదేశంలో వెదురు పరిశ్రమ అభివృద్ధిని ప్రోత్సహించడానికి ఉద్దేశించిన ఒక సమగ్ర పథకం. ఇది వెదురు ఉత్పత్తిని పెంచడానికి, వెదురు ఉత్పత్తుల నాణ్యతను మెరుగుపరచడానికి మరియు గ్రామీణ వర్గాలకు ఉపాధి అవకాశాలను అందించడానికి ప్రయత్నిస్తుంది. వివిధ కార్యక్రమాల ద్వారా, వెదురు పెంపకందారులు మరియు చేతివృత్తుల వారి జీవనోపాధిని మెరుగుపరచడం, స్థిరమైన అటవీ నిర్వహణను ప్రోత్సహించడం మరియు దేశం యొక్క మొత్తం ఆర్థిక వృద్ధికి దోహదపడటం ఈ మిషన్ లక్ష్యం.