పీఎం – కుసుమ్ పథకం (ప్రధాన్ మంత్రి కిసాన్ ఊర్జా సురక్ష ఏవం ఉత్థాన్ మహాభియాన్) అనేది పునరుత్పాదక ఇంధన వనరుల వినియోగాన్ని ప్రోత్సహించడానికి మరియు రైతుల ఆర్థిక భద్రతను పెంపొందించడానికి భారత ప్రభుత్వం యొక్క చొరవ. రైతులకు ఆర్థిక మరియు సాంకేతిక సహాయాన్ని అందించడంతో పాటు గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో గ్రిడ్-కనెక్ట్ చేయబడిన సోలార్ పవర్ ప్లాంట్లు మరియు సోలార్ పంపులను ఏర్పాటు చేయడం ఈ పథకం లక్ష్యం.
అవలోకనం-
ఫిబ్రవరి 2023 నాటికి, ఈ పథకం 89.45 మెగావాట్ల సామర్థ్యంతో గ్రిడ్-కనెక్ట్ చేయబడిన సోలార్ పవర్ ప్లాంట్‌లను ఏర్పాటు చేయడం మరియు 2.09 లక్షల వ్యవసాయ పంపుల సోలారైజేషన్‌కు దారితీసింది. ఈ కార్యక్రమాలు 0.67 మిలియన్ టన్నుల కార్బన్ డయాక్సైడ్ ఉద్గారాలను తగ్గించడానికి మరియు డీజిల్ వినియోగంలో సంవత్సరానికి 143 మిలియన్ లీటర్ల తగ్గుదలకు దారితీశాయి.
పథకం వివిధ సవరణలకు గురైంది, ఈ పథకాన్ని మార్చి 2026 వరకు పొడిగించడం, ఫీడర్ స్థాయి సోలరైజేషన్‌ను ప్రవేశపెట్టడం, రైతుల పచ్చిక భూములు మరియు చిత్తడి నేలలపై సౌర విద్యుత్ ప్లాంట్‌లను అనుమతించడం మరియు అనేక రాష్ట్రాల్లో వ్యక్తిగత రైతుల కొరకు 15 HP వరకు అందుబాటులో ఉన్న పంపు సామర్థ్యం కోసం ఆర్థిక సహాయం పెంచడం జరిగింది.
ఇతర సవరణలలో నీటి వినియోగదారుల సంఘాలు, రైతు ఉత్పత్తి సంస్థలు మరియు ప్రాథమిక వ్యవసాయ క్రెడిట్ సొసైటీలకు 7.5 HP కంటే ఎక్కువ సోలార్ పంపు సామర్థ్యం కోసం సెంట్రల్ ఫైనాన్షియల్ అసిస్టెన్స్ (CFA) అనుమతించడం, ఫీడర్ సోలారైజేషన్ ప్రాజెక్ట్‌లలో సౌర ఘటాల కోసం దేశీయ కంటెంట్ అవసరాలను రద్దు చేయడం మరియు టెండర్ పరిస్థితులను సవరించడం ద్వారా పథకం కింద ప్రయోజనాలు వేగవంతం అయ్యాయి. ఈ పథకం కింద రాజస్థాన్‌లో అత్యధిక సంఖ్యలో లబ్ధిదారులు ఉన్నారు, ఆ తర్వాత మహారాష్ట్ర మరియు హర్యానా వారు అధిక ప్రయోజనాలను పొందారు
ముఖ్యమైన సమాచారం-
- ఈ పథకం 31 మార్చి 2026 వరకు పొడిగించబడింది.
- ఇది ఇప్పుడు కాంపోనెంట్-సిలో భాగంగా ఫీడర్ స్థాయి సోలారైజేషన్‌ను కలిగి ఉంది.
- ఈ పథకం కింద తమ పచ్చిక బయళ్లలో మరియు చిత్తడి నేలల్లో సోలార్ పవర్ ప్లాంట్‌లను ఏర్పాటు చేసుకోవడానికి రైతులకు ఇపుడు అనుమతి కలిగింది.
- తగినంత సౌర విద్యుత్ ఉత్పత్తిని చేయకపోత వేసే కంపోనెంట్ – ఏ పెనాలిటీని ఎత్తివేయడం జరిగింది.
- నిర్దిష్ట రాష్ట్రాల్లో, మునుపటి పరిమితి 7.5 HP నుండి పెంచి ఇప్పుడు 15 HP వరకు పంప్ సామర్థ్యం కోసం సెంట్రల్ ఫైనాన్షియల్ అసిస్టెన్స్ (CFA) అందుబాటులో ఉంది.
- నీటి వినియోగదారుల సంఘాలు, రైతు ఉత్పత్తిదారుల సంస్థలు, ప్రాథమిక వ్యవసాయ రుణ సంఘాలు మరియు క్లస్టర్ ఆధారిత నీటిపారుదల వ్యవస్థలకు 7.5 HP కంటే ఎక్కువ సోలార్ పంపు సామర్థ్యం కోసం కేంద్ర ఆర్థిక సహాయం అనుమతించబడుతుంది.
- స్వతంత్ర సోలార్ పంపుల సేకరణ ఇప్పుడు రాష్ట్ర స్థాయి టెండర్ల ద్వారా అనుమతించబడుతుంది.
- ప్రారంభం మంజూరు తేదీ నుండి 24 నెలల వరకు అమలు కోసం సమయం పొడిగించబడింది.
- కాంపోనెంట్-సి ప్రాజెక్ట్‌లు ఇకపై సౌర ఘటాల కోసం దేశీయ కంటెంట్ అవసరాలకు కట్టుబడి ఉండాల్సిన అవసరం లేదు.
- ఫీడర్ లెవల్ సోలరైజేషన్ కింద, రైతులు తమ వ్యవసాయ విద్యుత్ కనెక్షన్లతో మీటర్లను అమర్చుకునే అవకాశం ఉంది.
- పథకం కింద 33% అర్హత గల సేవా ఛార్జీలు ఇప్పుడు దేశవ్యాప్త సమాచారం, విద్య మరియు కమ్యూనికేషన్ (IEC) కార్యక్రమాలకు కేటాయించబడ్డాయి.
ముగింపు-
పీఎం – కుసుమ్ పథకం యొక్క లక్ష్యాలను సాధించడానికి కొత్త మరియు పునరుత్పాదక ఇంధన మంత్రిత్వ శాఖ అనేక చర్యలు తీసుకుంది. సోలార్ పంపులు మరియు సోలార్ పవర్ ప్లాంట్ల ఏర్పాటుకు రైతులకు ఆర్థిక సహాయం అందించడం ద్వారా వ్యవసాయంలో సౌరశక్తి వినియోగాన్ని ప్రోత్సహించడం ఈ పథకం లక్ష్యం. పథకం మరింత ప్రభావవంతంగా మరియు సులభంగా అమలు చేయడానికి అనేకసార్లు సవరించబడింది. ఫిబ్రవరి 28, 2023 నాటికి, ఈ పథకం ఫలితంగా 89.45 మెగావాట్ల సామర్థ్యంతో గ్రిడ్-కనెక్ట్ చేయబడిన సోలార్ పవర్ ప్లాంట్ల ఏర్పాటు మరియు 2.09 లక్షల వ్యవసాయ పంపుల సోలారైజేషన్ జరిగింది. దీని వల్ల ఏడాదికి 0.67 మిలియన్ టన్నుల కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ విడుదల మరియు డీజిల్ వినియోగం 143 మిలియన్ లీటర్లకు తగ్గింది.
