మిషన్ ఫర్ ఇంటిగ్రేటెడ్ డెవలప్మెంట్ అఫ్ హార్టికల్చర్ (MIDH) పథకం 2014 సంవత్సరంలో అమలు చేయబడుతుంది. దేశంలోని పండ్లు, కూరగాయలు, వేరు & దుంప పంటలు, పుట్టగొడుగులు, సుగంధ మొక్కలు, పువ్వులు, కొబ్బరి, జీడి, కోకో, వెదురు మరియు మసాలా దినుసులతో కూడిన ఉద్యాన రంగం యొక్క సమగ్ర అభివృద్ధి ఈ పథకం యొక్క ప్రధాన లక్ష్యం. ఇది హరిత విప్లవం – కృషోన్నతి యోజన కింద అమలు చేయబడిన కేంద్ర ప్రభుత్వ ప్రాయోజిత పథకం.
పథకం అవలోకనం:
- పథకం పేరు: మిషన్ ఫర్ ఇంటిగ్రేటెడ్ డెవలప్మెంట్ ఆఫ్ అగ్రికల్చర్ (MIDH)
- పథకం అమలు తేదీ: 01.04.2014
- పథకానికి నిధి కేటాయించబడింది: వార్షిక బడ్జెట్ ప్రకారం
- ప్రభుత్వ పథక రకం: కేంద్ర ప్రాయోజిత పథకం
- పథకం రంగం: వ్యవసాయ మరియు రైతుల సంక్షేమ మంత్రిత్వ శాఖ
- దరఖాస్తు చేసుకోవడానికి వెబ్‌సైట్: https://midh.gov.in/
- హెల్ప్‌లైన్ నంబర్: NA
లక్షణాలు:
MIDH కింద వివిధ ఉప పథకాలు:
| S.No | ఉప-పథకం | ఏ ప్రాంతంలో అమలు చేయబడుతుంది | ప్రారంభ సంవత్సరం |
| 1 | కోకోనట్ డెవలప్మెంట్ బోర్డ్ (CDB) | కొబ్బరిని పండించే అన్ని రాష్ట్రాలు మరియు కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలు | 1981 |
| 2 | నేషనల్ హార్టికల్చర్ బోర్డ్ (NHB) | వాణిజ్య ఉద్యానవనాలపై దృష్టి సారిస్తున్న అన్ని రాష్ట్రాలు మరియు కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలు | 1984 |
| 3 | హార్టికల్చర్ మిషన్ ఫర్ నార్త్ ఈస్ట్ & హిమాలయన్ స్టేట్స్ (HMNEH) | నార్త్ ఈస్ట్ మరియు హిమాలయన్ ప్రాంతంలోని అన్ని రాష్ట్రాలు | 2001 – 02 |
| 4 | నేషనల్ హార్టికల్చర్ మిషన్ (NHM) | నార్త్ ఈస్ట్ మరియు హిమాలయన్ ప్రాంతం కాకుండా రాష్ట్రాలు మరియు కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలు | 2006 – 07 |
| 5 | సెంట్రల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఫర్ హార్టికల్చర్ (CIH) | మానవ వనరుల అభివృద్ధి మరియు సామర్థ్యం పెంపు పైన ద్రుష్టి సారిస్తున్న నార్త్ ఈస్ట్ రాష్ట్రాలు | 2006 – 07 |
| 6 | జాతీయ వెదురు మిషన్ (NBM) | అన్ని రాష్ట్రాలు మరియు కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలు | 2006 – 07 |
నిధులు అందించే పద్ధతి :
| వర్గం | వ్యాఖ్యలు |
| ఆర్థిక సహాయం | సాధారణ ప్రాంతాలలో ప్రాజెక్ట్ వ్యయం యొక్క 35% మరియు కొండలు మరియు షెడ్యూల్డ్ ప్రాంతాల విషయంలో 50% లబ్ధిదారునికి పంట అనంతర నిర్వహణ మౌలిక సదుపాయాలను ఏర్పాటు చేయడానికి అందుబాటులో ఉంటుంది. |
| నిధులు అందించే పద్ధతి | కేంద్ర మరియు రాష్ట్రానికి నిధులు అందించే నిష్పత్తి 60:40; హిమాలయన్ మరియు ఈశాన్య రాష్ట్రాలకు 90:10. NHB, CDB, CIH, NBA, విషయంలో కేంద్ర ప్రభుత్వం 100% నిధులు అందిస్తుంది |
లాభాలు:
- పరిశోధన, సాంకేతిక ప్రచారం, పంటకోత అనంతర నిర్వహణ, ప్రాసెసింగ్ మరియు మార్కెటింగ్ వంటి ప్రాంతాల ఆధారిత ప్రాంతీయ విభిన్న వ్యూహాల ద్వారా వెదురు మరియు కొబ్బరితో సహా ఉద్యాన రంగం యొక్క సమగ్ర వృద్ధిని ప్రోత్సహిస్తుంది.
- ఆర్థిక వ్యవస్థ యొక్క పరిమితి మరియు ఫై స్థాయికి తీసుకురావడానికి FPOలు మరియు FPCల వంటి రైతు సమూహాలను ఏర్పాటు చేసుకునేలా రైతులను ప్రోత్సహిస్తుంది
- హార్టికల్చర్ ఉత్పత్తిని పెంపొందించడం, రైతు ఆదాయాన్ని పెంచడం మరియు పోషక భద్రతను బలోపేతం చేయడం
- నాణ్యమైన జెర్మ్‌ప్లాజం, మొక్కలు నాటడం మరియు మైక్రో ఇరిగేషన్ ద్వారా నీటి వినియోగ సామర్థ్యాన్ని అందించడం ద్వారా ఉద్యానవన ఉత్పత్తుల ఉత్పాదకతను మెరుగుపరచడం
- గ్రామీణ యువతకు ఉద్యానవన మరియు పంట అనంతర నిర్వహణలో, ముఖ్యంగా కోల్డ్ చైన్ సెక్టార్‌లో ఉపాధి అవకాశాలను అందిస్తుంది.
- రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు/రాష్ట్ర ఉద్యాన మిషన్లు (SHMలు) కుంకుమ మిషన్ మరియు ఇతర ఉద్యానవన సంబంధిత కార్యకలాపాలకు సాంకేతిక సలహాలు మరియు పరిపాలనాపరమైన మద్దతు
పథకానికి సంబంధించిన తాజా వార్తలు:
MIDH యొక్క ప్లాన్ కాంపోనెంట్ ఖర్చు 1900 కోట్ల రూ.గా నిర్ణయించబడింది మరియు MIDH యొక్క నాన్ ప్లాన్ కాంపోనెంట్ 2022-23 ఆర్థిక సంవత్సరానికి 14.38 కోట్లు రూ.
సవాళ్లు:
హార్టికల్చర్ రంగం ఇప్పటికీ అధిక పంటకోత అనంతర నష్టం మరియు పంట అనంతర నిర్వహణ మరియు సప్లై చైన్ మౌలిక సదుపాయాలలో ఖాళీలు వంటి వివిధ అంశాలలో చాలా సవాళ్లను ఎదుర్కొంటోంది.
ఎలా దరఖాస్తు చేయాలి:
ఒక రైతు లేదా ఒక వ్యవస్థాపకుడు లబ్ధిదారుడిగా తమ వివరాలను ఆన్‌లైన్ ద్వారా HORTNET పోర్టల్‌లో నమోదు చేసుకోవాలి లేదా అవసరమైన పత్రాలతో పాటు HO ద్వారా DHSO కార్యాలయానికి దరఖాస్తును సమర్పించాలి.
HORTNET పోర్టల్‌లో మీరు లబ్ధిదారునిగా ఎలా నమోదు చేసుకోవచ్చో ఈ క్రింది దశలు మార్గనిర్దేశం చేస్తాయి:
- మీ బ్రౌజర్‌లో https://hortnet.gov.in/ లింక్‌ని తెరవండి. ఇది HORTNET పోర్టల్ యొక్క ప్రధాన పేజీని తెరుస్తుంది
- తర్వాత, SHM హోమ్ పేజీని పొందడానికి రాష్ట్రం పేరుపై క్లిక్ చేసి, మీ రాష్ట్రాన్ని ఎంచుకోండి
- సిస్టమ్‌కు లాగిన్ చేయడానికి తదుపరి ఫారమ్‌ను పొందడానికి ‘డిపార్ట్‌మెంట్ యూజర్స్ లాగిన్’ ఎంపికపై తదుపరి క్లిక్ చేయండి
- ‘న్యూ యూజర్ రిజిస్ట్రేషన్’ ఆప్షన్‌పై క్లిక్ చేయండి
- నమోదు చేయడానికి ఫారమ్‌లో అడిగిన ప్రాథమిక వివరాలను అనగా పేరు, సంప్రదింపు వివరాలు, చిరునామా, పాత్ర మరియు లాగిన్ ఆధారాలను పూరించండి
- ఆపై లాగిన్ చేయడానికి మీ కొత్త లాగిన్ ID మరియు పాస్‌వర్డ్‌ని ఉపయోగించండి. ఇది రైతు రిజిస్ట్రేషన్ ఫారమ్‌ను తెరుస్తుంది
- రైతు ఆన్‌లైన్ దరఖాస్తు ఫారమ్‌లో, పేర్కొన్న వివరాలను (దరఖాస్తుదారుడు, చిరునామా, భూమి, బ్యాంక్ మరియు కాంపోనెంట్ వివరాలు) నింపి, సమర్పించుపై క్లిక్ చేయండి.
- ఫారమ్‌ను విజయవంతంగా సమర్పించిన తర్వాత, మీరు మీ ప్రత్యేక-IDని కలిగి ఉన్న మీ అప్లికేషన్ రసీదుని అందజేస్తారు.
- మీ అప్లికేషన్ యొక్క స్థితిని ట్రాక్ చేయడానికి ఈ ప్రత్యేకమైన నమోదు సంఖ్య / లబ్ధిదారు సంఖ్య సృష్టించబడాలి
- మీరు ఇచ్చిన <print> ఎంపికపై క్లిక్ చేయడం ద్వారా రసీదు ఫారమ్ యొక్క ప్రింటవుట్ తీసుకోవచ్చు
- ఆపై, మీరు మీ ప్రాథమిక వివరాలు, భూమి మరియు సంప్రదింపు వివరాలను కలిగి ఉన్న మీ ‘రైతు ID కార్డ్’ ఆకృతిని చూడవచ్చు
- మీరు రిజిస్ట్రేషన్ నంబర్ / బెనిఫిషియరీ నంబర్‌ను అందించడం ద్వారా ఆన్‌లైన్‌లో ఫిర్యాదును కూడా ఫైల్ చేయవచ్చు. మీరు దాఖలు చేసిన ఫిర్యాదుపై సంబంధిత అధికారికి ఇమెయిల్ మరియు SMS హెచ్చరిక పంపబడుతుంది.
- మీరు మీ ప్రత్యేక-IDని ఉపయోగించి దాఖలు చేసిన ఫిర్యాదును ట్రాక్ చేయవచ్చు
అవసరమైన పత్రాలు:
- బ్యాంక్ పాస్ బుక్
- గుర్తింపు రుజువు (ఆధార్ కార్డ్ / పాన్ కార్డ్)
- పాస్‌పోర్ట్ సైజు ఫోటో
- రేషన్ కార్డు
- ఆదాయ ధృవీకరణ పత్రం
- నివాస ధృవీకరణ పత్రం
- భూమి పత్రాలు
ముగింపు:
MIDH పథకం ద్వారా ఉద్యానవన ఉత్పత్తిని పెంచడం, రైతుల ఆదాయాన్ని పెంపొందించడం మరియు పోషకాహార భద్రతను బలోపేతం చేయడం; నాణ్యమైన జెర్మ్‌ప్లాజం, మొక్కలు మరియు మైక్రో ఇరిగేషన్ ద్వారా నీటి వినియోగ సామర్థ్యం ద్వారా ఉత్పాదకతను మెరుగుపరచడమే లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.
