ಜೋಳ (ಸೋರ್ಘಮ್) – ಸೋರ್ಘಮ್ ಬೈಕಲರ್, ಇದು ಉತ್ತರ ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ 5,000-8,000 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಈಜಿಪ್ಟ್-ಸುಡಾನ್ ಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಭಾರತದ ಮೂರನೇ ಪ್ರಮುಖ ಆಹಾರ ಧಾನ್ಯವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಮೇವಿನ ಬೆಳೆಯಾಗಿ, ಅಮೇರಿಕಾ ಮತ್ತು ಇತರ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತುವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ, ಕರ್ನಾಟಕ, ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ, ಗುಜರಾತ್, ತಮಿಳುನಾಡು, ರಾಜಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಜೋಳ ಬೆಳೆಯುವ ಪ್ರಮುಖ ರಾಜ್ಯಗಳಾಗಿವೆ. ಪಂಜಾಬ್ನಲ್ಲಿ, ಖಾರಿಫ್ ಋತುವಿನಲ್ಲಿ ಜೋಳವು ಪ್ರಮುಖ ಮೇವಿನ ಬೆಳೆಯಾಗಿದೆ.
ಜೋಳದ ಬೆಳೆಗೆ ಸೂಕ್ತವಾದ ಮಣ್ಣು:
ಇದು ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ ಆದರೆ ಉತ್ತಮ ಒಳಚರಂಡಿ ಹೊಂದಿರುವ ಮರಳು ಮಿಶ್ರಿತ ಗೋಡು ಮಣ್ಣು ಇದರ ಕೃಷಿಗೆ ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ. 6 ರಿಂದ 7.5 ರ pH ಉತ್ತಮ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ.
ಜೋಳದ ಬೆಳೆಗೆ ಮಾಡಬೇಕಿರುವ ಭೂಮಿ ತಯಾರಿ:
ಆಳವಿಲ್ಲದ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮ ಆಳವಾದ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಒಂದು ಆಳವಾದ ಉಳುಮೆಯನ್ನು ನೀಡಿ. ಒಂದರಿಂದ ಎರಡು ಉಳುಮೆಯ ನಂತರ 2 ಕ್ರಿಸ್-ಕ್ರಾಸ್ ಹಾರೋಯಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಮಾಡಬೇಕು. ಹೊಲದಲ್ಲಿ ನೀರು ನಿಲ್ಲದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿ.
ಸೂಕ್ತವಾದ ಬಿತ್ತನೆ ಸಮಯ
ಬಿತ್ತನೆಗೆ ಸೂಕ್ತ ಸಮಯವೆಂದರೆ ಜೂನ್ ಮಧ್ಯದಿಂದ ಜುಲೈ ಮಧ್ಯದವರೆಗೆ. ಹಸಿರು ಮೇವಿಗೆ- ಮಾರ್ಚ್ ಮಧ್ಯದಿಂದ ಬಿತ್ತನೆ ಕೈಗೊಳ್ಳಬಹುದು.
ನೀಡಬೇಕಾದ ಅಂತರ
ಬಿತ್ತನೆಗಾಗಿ “45 cm x 15 cm” ಅಥವಾ “60 cm x10 cm” ಅಂತರವನ್ನು ಬಳಸಿ.
ಬಿತ್ತನೆಯ ಆಳ
ಬೀಜವನ್ನು 2-3 ಸೆಂ.ಮೀ ಆಳಕ್ಕೆ ಬಿತ್ತಬೇಕು .
ಬೀಜದ ದರ
ಬಿತ್ತನೆಗಾಗಿ 30-35 ಕೆಜಿ / ಎಕರೆ ಬೀಜ ದರವನ್ನು ಬಳಸಿ.
ಬೀಜೋಪಚಾರವನ್ನು ಮಾಡುವುದು :
ಬೆಳೆಯನ್ನು ಮಣ್ಣಿನಿಂದ ಹರಡುವ ರೋಗದಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲು, ಬಿತ್ತನೆ ಮಾಡುವ ಮೊದಲು 300 ಮೆಶ್ ಸಲ್ಫರ್ ಪೌಡರ್ @ 4 ಗ್ರಾಂ ಮತ್ತು ನಂತರ ಅಜೋಟೋಬ್ಯಾಕ್ಟರ್ @ 25 ಗ್ರಾಂ / ಕೆಜಿ ಬೀಜದೊಂದಿಗೆ ಬೀಜೋಪಚಾರ ಮಾಡಿ.
ಕೆಳಗಿನ ಯಾವುದಾದರೂ ಒಂದು ಶಿಲೀಂಧ್ರನಾಶಕವನ್ನು ಬೀಜೋಪಚಾರಕ್ಕಾಗಿ ಬಳಸಿ:
ಶಿಲೀಂಧ್ರನಾಶಕ ಹೆಸರು ಪ್ರಮಾಣ (ಪ್ರತಿ ಕೆಜಿ ಬೀಜಕ್ಕೆ ಡೋಸೇಜ್)
ಕಾರ್ಬೆಂಡೈಜಿಮ್ 2 ಗ್ರಾಂ
ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್ 2 ಗ್ರಾಂ
ಥಿರಮ್ 2 ಗ್ರಾಂ
ಗೊಬ್ಬರ
ಗೊಬ್ಬರದ ಅವಶ್ಯಕತೆ (ಕೆಜಿ/ಎಕರೆ)
ಯೂರಿಯಾ ಎಸ್ಎಸ್ಪಿ ಮ್ಯೂರೈಟ್ ಆಫ್ ಪೊಟ್ಯಾಶ್
44 50 16
ಪೋಷಕಾಂಶಗಳ ಮೌಲ್ಯ (ಕೆಜಿ/ಎಕರೆ)
ಸಾರಜನಕ ಫಾಸ್ಫರಸ್ ಪೊಟ್ಯಾಶ್
20 8 10
ಬಿತ್ತನೆ ಮಾಡುವ ಮೊದಲು 4-6 ಟನ್ ಕೊಟ್ಟಿಗೆ ಗೊಬ್ಬರ ಅಥವಾ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಕೊಳೆತ ಹಸುವಿನ ಸಗಣಿಯನ್ನು ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಿ. N:P:K@20:8:10kg/ಎಕರೆಗೆ ಯೂರಿಯಾ@44kg, SSP@50kg/ಎಕರೆಗೆ ಮತ್ತು ಪೊಟ್ಯಾಶ್ @16kg/ಎಕರೆಗೆ ಮೂಲಗೊಬ್ಬರವಾಗಿ ಹಾಕಬೇಕು. ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಮಾಣದ P ಮತ್ತು K ಅನ್ನು 50% N ನೊಂದಿಗೆ ಹಾಕಿ, ಬಿತ್ತನೆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತಳವಾಗಿ ಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬಿತ್ತನೆ ಮಾಡಿದ 30 ದಿನಗಳ ನಂತರ ಉಳಿದ ಅರ್ಧದಷ್ಟು ರಸಗೊಬ್ಬರವನ್ನು ಹಾಕಬೇಕು.
ಕಳೆ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಹೇಗೆ ಮಾಡುವುದು ???
ಬಿತ್ತನೆ ಮಾಡಿದ 1-2 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ತೇವಾಂಶದೊಂದಿಗೆ ಎಕರೆಗೆ 800 ಗ್ರಾಂ (150 ಲೀಟರ್ ನೀರು) ಅಟ್ರಾಜಿನ್ (ಅಟ್ರಾಟಾಪ್, ಅಟ್ರಾಫಿಲ್) ಸಿಂಪಡಿಸಿ. ಸಿಂಪಡಿಸುವಾಗ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ತೇವಾಂಶ ಇರಬೇಕು.
ನೀರಾವರಿ:
ಉತ್ತಮ ಇಳುವರಿ ಪಡೆಯಲು, ಉಳುಮೆ, ಹೂಬಿಡುವ ಮತ್ತು ಕಾಳು ಕಟ್ಟುವ ಪ್ರಮುಖ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಸರಿಯಾದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ನೀರನ್ನು ಹಾಯಿಸಬೇಕು. ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಮಳೆಯ ತೀವ್ರತೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಒಂದರಿಂದ ಮೂರು ಬಾರಿ ನೀರು ಹಾಯಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಹಿಂಗಾರು ಮತ್ತು ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ನೀರು ಪೂರೈಕೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಈ ಎಲ್ಲಾ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ನೀರು ಹಾಯಿಸಬೇಕು.
ಕೀಟ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ನಿಯಂತ್ರಣ:
ಕಾಂಡ ಕೊರೆಯುವ ಹುಳು:
ಎಲೆಗಳ ಮೇಲೆ ಅಂಡಾಕಾರದ ಮೊಟ್ಟೆಗಳ ಗುಂಪನ್ನು ಗಮನಿಸಬಹುದು. ಮರಿಹುಳುಗಳು ಕಂದು ಬಣ್ಣದ ತಲೆಯೊಂದಿಗೆ ಹಳದಿ ಕಂದು ಬಣ್ಣದ ದೇಹವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.
ಕಾಂಡ ಕೊರೆಯುವ ಹುಳುವನ್ನು ಹೊಲದಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಲು, ಮತ್ತು ಕೊಲ್ಲಲು ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿಯವರೆಗೆ ಬೆಳಕಿನ ಬಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಲದಲ್ಲಿ ಹಾಕಿ.
ಫೊರೇಟ್ 10G@5kg/ಎಕರೆಗೆ ಅಥವಾ ಕಾರ್ಬೋಫ್ಯೂರಾನ್ 3G@10kg/ಎಕರೆಗೆ ಮರಳಿನೊಂದಿಗೆ ಮಿಶ್ರಣ ಮಾಡಿ 20kg/ಎಕರೆಗೆ ಎಲೆಗಳ ಸುರುಳಿಯಲ್ಲಿ ಹಾಕಿ. ಕಾರ್ಬರಿಲ್ ಎಸ್ 50 ಡಬ್ಲ್ಯೂಪಿ @ 800 ಗ್ರಾಂ / ಎಕರೆಗೆ ಸಿಂಪಡಿಸಬೇಕು.
ತೆನೆಯಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಹುಳುಗಳು:
ಮೊಟ್ಟೆಗಳು ಕೆನೆ ಬಿಳಿ ಮತ್ತು ಗೋಳಾಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಈ ಕೀಟದ ಹಾವಳಿ ಹೆಚ್ಚಾದಾಗ, ತೆನೆಗಳನ್ನು ಭಾಗಶಃ ತಿಂದು ಮತ್ತು ಬಿಳಿಯ ಮಚ್ಚೆಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ.
ಸೋಂಕಿನ ತೀವ್ರತೆಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು, ಬೆಳಕಿನ ಬಲೆಗಳನ್ನ ಹೊಲದಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿ. . ಗಂಡು ಪತಂಗಗಳನ್ನು, ಆಕರ್ಷಿಸಲು ಹೂಬಿಡುವುದರಿಂದ ಹಿಡಿದು ತೆನೆ ಗಟ್ಟಿಯಾಗುವವರೆಗೆ ಫೆರೋಮೋನ್ ಅಥವಾ ಸುವಾಸನೆ ಬಲೆಗಳನ್ನು @5/ ಎಕರೆಗೆ ಬಳಸಬೇಕು. ಎಕರೆಗೆ ಕಾರ್ಬರಿಲ್ 10D@1kg ಅಥವಾ ಮಲಾಥಿಯಾನ್ 5D@10kg/ಎಕರೆಗೆ ಸಿಂಪಡಿಸಿ.
ರೋಗ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ನಿಯಂತ್ರಣ:
ತುಕ್ಕುರೋಗ :
ಇದು ಬೆಳೆಯ ಯಾವುದೇ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು . ಎಲೆಗಳ ಎರಡೂ ಮೇಲ್ಮೈಗಳಲ್ಲಿ ತುಕ್ಕಿನಂತಹ ಚುಕ್ಕೆಗಳು ಕಾಣಿಸುತ್ತವೆ, ಎಲೆಗಳು, ಕಾಂಡ ಮತ್ತು ತೆನೆಗಳ ಮೇಲೂ ಚುಕ್ಕೆ ಉಂಟಾಗಬಹುದು. ಕಡಿಮೆ ತಾಪಮಾನ 10-12ಡಿಗ್ರಿ ಸೆಂಟಿಗ್ರೇಡ್ ಜೊತೆಗೆ ಮಳೆಯ ವಾತಾವರಣವು ಈ ರೋಗಕ್ಕೆ ಅನುಕೂಲಕರವಾಗಿದೆ.
ತುಕ್ಕು ನಿರೋಧಕ ತಳಿಯನ್ನು ಬೆಳೆಯಿರಿ. ರೋಗದ ತೀವ್ರತೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಂಡುಬಂದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಗೆ ಮ್ಯಾಂಕೋಜೆಬ್ ಅನ್ನು 250ಗ್ರಾಂ/150ಲೀಟರ್ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಬೆರೆಸಿ ಸಿಂಪಡಣೆ ಮಾಡಿ ಅಥವಾ ಎಕರೆಗೆ 10ಕೆಜಿ ಗಂಧಕದ ಧೂಳನ್ನು ಕೊಡಿ.
ನಿರಂತರ ಒಂದೇ ಬೆಳೆ ಬೆಳೆಯುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿ. ಬೆಳೆ ಸರದಿ ಅನುಸರಿಸಿ. ನಿರೋಧಕ ತಳಿಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಯಿರಿ. ಬಿತ್ತನೆ ಮಾಡುವ ಮೊದಲು ಬೀಜವನ್ನು ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್ ಅಥವಾ ಥಿರಮ್ @ 3 ಗ್ರಾಂ / ಕೆಜಿ ಬೀಜಗಳೊಂದಿಗೆ ಬೀಜೋಪಚಾರ ಮಾಡಬೇಕು.
ಬೂಜು ತುಪ್ಪಟ ರೋಗ:
ಎಲೆಗಳ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಬಿಳಿಯ ಬೂಜು ಬೆಳವಣಿಗೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಎಲೆಗಳು ಹಸಿರು ಅಥವಾ ಹಳದಿ ಬಣ್ಣವನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ.
ಒಂದೇ ಹೊಲದಲ್ಲಿ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಒಂದೇ ಬೆಳೆ ಬೆಳೆಯುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿ. ಬೇಳೆಕಾಳುಗಳು ಮತ್ತು ಎಣ್ಣೆ ಬೀಜಗಳೊಂದಿಗೆ ಬೆಳೆ ಸರದಿ ಅನುಸರಿಸಿ. ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಶಿಲೀಂಧ್ರ ನಿರೋಧಕ ತಳಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಬೇಕು. ಬಿತ್ತನೆ ಮಾಡುವ ಮೊದಲು ಬೀಜಗಳನ್ನು ಮೆಟಾಲಾಕ್ಸಿಲ್ @ 4 ಗ್ರಾಂ / ಕೆಜಿ ಬೀಜೋಪಚಾರ ಮಾಡಿ. ಸೋಂಕು ಕಂಡುಬಂದಲ್ಲಿ ಮೆಟಾಲಾಕ್ಸಿಲ್ @2ಗ್ರಾಂ/ಲೀಟರ್ ನೀರು ಅಥವಾ ಮ್ಯಾಂಕೋಜೆಬ್ @2.5ಗ್ರಾಂ/ಲೀಟರ್ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಬೆರೆಸಿ ಸಿಂಪಡಿಸಿ.
ಕರ್ನಲ್ ಸ್ಮಟ್ :
ಈ ರೋಗವು ತೆನೆಯಲ್ಲಿ ಧಾನ್ಯದ ಬೆಳೆವಣಿಗೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.ಕಾಳುಗಳು ಕೊಳಕು ಬಿಳಿ ಅಥವಾ ಬೂದು ಬಣ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದಿಂದ ಮುಚ್ಚಿರುವಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಕಾಳು ಬಿಡುವ ಮೊದಲೇ ಬಾಧಿತ ತೆನೆಗಳನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಬಹುದು. ಆರೋಗ್ಯಕರ ಸಸಿಗಳಿಗಿಂತ ಬಾಧಿತ ಸಸಿಗಳು ತೆಳ್ಳಗಿನ ಕಾಂಡಗಳು ಚಿಕ್ಕದಾಗಿರುತ್ತವೆ. ರೋಗರಹಿತ ಬೀಜಗಳು ಮತ್ತು ನಿರೋಧಕ ತಳಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು. ಬೆಳೆ ಸರದಿ ಅನುಸರಿಸಬೇಕು, ಬಿತ್ತನೆ ಮಾಡುವ ಮೊದಲು ಬೀಜಗಳನ್ನು ಥೈರಮ್ ಅಥವಾ ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್ @ 3 ಗ್ರಾಂ / ಕೆಜಿ ಬೀಜಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಸ್ಕರಿಸಿ.
ಕೊಯ್ಲು
ಕಾಳುಗಳು ಬಲಿತಾಗ ಮತ್ತು 25% ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ತೇವಾಂಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದಾಗ ಬೆಳೆಯು ಕೊಯ್ಲಿಗೆ ಸಿದ್ದವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕೊಯ್ಲಿಗಾಗಿ ಕುಡುಗೋಲುಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ನೆಲಮಟ್ಟದಿಂದ ಕತ್ತರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದರ ನಂತರ ಕಾಂಡಗಳನ್ನು ಅನುಕೂಲಕರ ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಬೇಕು ಮತ್ತು ಒಕ್ಕಣೆಯ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಎರಡು ಮೂರು ದಿನಗಳ ನಂತರ ಸಸ್ಯಗಳಿಂದ ತೆನೆಗಳನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ನಿಂತಿರುವ ಬೆಳೆಯಿಂದ ತೆನೆಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ತೆಗೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಒಕ್ಕಣೆಯ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಂತರ 3-4 ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಬಿಸಿಲಿನಲ್ಲಿ ಒಣಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.